Het watersysteem is voor Wetterskip Fryslân een vanzelfsprekend onderdeel van de ruimtelijke ordening van Fryslân. Daarom spelen we een actieve rol in de op te stellen ruimtelijke plannen van provincie en gemeenten. Klimaatverandering is daarbij ons leidend thema. Zo hebben we in 2018 een inhoudelijke bijdrage geleverd aan het Koersdocument voor de provinciale omgevingsvisie en aan de ontwerp omgevingsvisie zelf. Ook door onze betrokkenheid bij De Friese Aanpak (DFA) hebben we een flinke inhoudelijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van omgevingsvisies van provincie en gemeenten in Fryslân. Samen met de provincie formuleren we een langetermijnvisie op de Friese boezem. In 2018 is een start gemaakt met het plan van aanpak hiervoor.

Wetterskip Fryslân heeft langs de weg van De Friese Aanpak (DFA) een flinke inhoudelijke bijdrage geleverd aan het proces om te komen tot omgevingsvisies voor provincie en gemeenten in Fryslân. DFA heeft in 2018 inhoudelijke bouwstenen opgeleverd. Het internetportal waarmee relevante documenten en informatie is ontsloten werd in september gelanceerd. Het integratiedocument waarin de belangrijkste opgaven voor Fryslân zijn benoemd is input geweest bij het opstellen van het ontwerp Omgevingsvisie van de provincie. Vanuit DFA is ook een dialoog tussen de overheden gestart onder de noemer Modern Bestuur dat zich inmiddels onder leiding van de commissaris van de Koning verder doorontwikkelt.

In 2018 zijn de resultaten van de klimaatstresstest voor bebouwd gebied van alle Friese gemeenten opgeleverd en besproken met verschillende stakeholders. Voor het landelijk gebied zijn ook berekeningen uitgevoerd. Alle informatie is opgenomen in de Klimaateffectatlas die in november 2018 is gepresenteerd. In 2019 gaan we de Friese klimaatadaptatiestrategie opstellen als basis voor de Friese uitvoeringsagenda en borging van uitgangspunten in lokaal beleid in 2020.

In 2018 is de visie Toekomst Bestendig Waterbeheer (TBW) vastgesteld. Daarmee is duidelijk hoe we ons de komende tijd willen voorbereiden op klimaatverandering en willen werken aan een robuust en kostenefficiënt waterbeheer. We zetten daarbij bij voorkeur in op meer ruimte voor water om klimaateffecten op te vangen en kiezen minder dan in het verleden voor extra investeringen in meer techniek. Op onderdelen van de TBW visie is er voor de daarbij gekozen koers nog een nadere beleidsuitwerking nodig.

In het uitvoeringsprogramma Veiligheidsplan II staan maatregelen tegen wateroverlast in de deelsystemen. In 2018 is de bergingscapaciteit voor de Friese Boezem met 139 hectare uitgebreid. Binnen de deelwatersystemen (polders en vrij afstromende gebied) is 1 hectare waterberging gerealiseerd.

In 2018 is de evaluatie van het Veiligheidsplan II vastgesteld. Belangrijkste conclusie in de evaluatie was, dat er op dit moment geen relevante ontwikkelingen zijn om het beleid en de maatregelen voor de boezem te actualiseren. In 2022 zullen we op basis van nieuwe klimaatscenario’s het beleid en de maatregelen voor de boezem aanpassen.

In 2019 actualiseren we het wateroverlastbeleid. In 2021 toetsen we de deelsystemen aan dit aangepaste beleid.

Na het afronden van een aantal gerechtelijke procedures werkten Provincie Fryslân, It Fryske Gea, gemeente Ferwerderadiel en Wetterskip Fryslân vanaf voorjaar 2017 aan de uitvoering van project Vijfhuizen ‘Fan swiet nei sâlt’. Het nieuwe gemaal in de zeedijk bij Marrum zorgt voor betere waterafvoer bij zware regenbuien. Het gemaal is ook een verbinding tussen zoet en zout water. Samen met een nieuwe vaarroute en fietspad is er een schitterend (natuur)gebied ontstaan. Het project is in 2018 conform planning opgeleverd. De eindafrekening volgt in 2019.

De praktijkproeven, pilots en innovatieprojecten in het kader van het uitvoeringsprogramma Veenweide zijn in 2018 voortgezet. De proef met onderwaterdrainage wordt met een jaar verlengd om voldoende representatieve resultaten te verkrijgen. Verder is gestart met een proef met grondwater gestuurd peilbeheer. In enkele zogenaamde kansrijke gebieden loopt een gebiedsproces. In 2018 is nader uitwerking gegeven aan flankerend beleid. Daarnaast hebben Wetterskip Fryslân en de provincie afspraken gemaakt over de aanpak van veenweide na 2020.
Met betrekking tot de CO2 emissie uit de veenweidegebieden is op landelijk niveau gesproken over de bijdrage die veenweide kan leveren aan de reductie van de uitstoot van broeikasgassen. In het ontwerp klimaatakkoord zijn hiervoor de nodige afspraken opgenomen. Onder regie van de provincie wordt onderzocht hoe de samenwerking met het Rijk via de klimaattafels vorm gegeven kan worden. In 2018 is gestart met een gezamenlijke Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) van mogelijke scenario’s voor het Friese veenweidegebied. Deze MKBA is in de loop van 2019 klaar en vormt vervolgens de basis voor het herijken van de Veenweidevisie uit 2015.

Het programma Watergebiedsplannen is nagenoeg afgerond. Vanwege ontwikkelingen rond Natura 2000 en vertraging in het betrokken krijgen van de partijen in de streek is de planvorming in Koningsdiep-Oost verschoven naar de zomer van 2019. Ook het watergebiedsplan Noordelijk Westergo volgt in 2019 en stemmen we af op de gebiedsontwikkeling Franeker-Harlingen. De watergebiedsplannen voor Greidhoeke en Zuidelijke Veenpolders zijn volgens planning opgesteld.

In 2018 is een aantal uitgangspunten voor het opstellen van revisiepeilbesluiten herijkt. In juni zijn ze bestuurlijk vastgesteld. Implementatie daarvan in de revisiepeilbesluiten heeft meer tijd gevraagd dan verwacht. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de uitwerking van de uitgangspunten samen met Provincie Fryslân meer tijd vraagt dan verwacht. De vier ontwerp-revisiepeilbesluiten die gepland stonden voor 2018 brengen we nu in 2019 in procedure.

In het kader van het Deltaprogramma IJsselmeer is in juni 2018 het peilbesluit IJsselmeer definitief vastgesteld. De waterbeheerders rondom het IJsselmeer zetten de samenwerking in diverse projecten voort. Zo werken zij aan een informatiescherm dat realtime informatie geeft over de watervraag van de waterschappen en het wateraanbod vanuit het IJsselmeer. Ook pakken de waterbeheerders gezamenlijk enkele vraagstukken aan die door de droge zomer van 2018 naar voren zijn gekomen.

Wetterskip Fryslân heeft in 2018 een belangrijke bijdrage geleverd aan de scenario’s die worden doorgerekend in het kader van de Grondwaterstudie Fryslân. De rapportage wordt begin 2019 opgeleverd. De uitkomsten van de grondwaterstudie bieden waardevolle inzichten, die gebruikt kunnen worden in de beleidsontwikkeling op het vlak van onder andere zoetwater.

In 2018 is een start gemaakt met het plan van aanpak om te komen tot een lange termijn Friese Boezemvisie, die Wetterskip Fryslân en provincie Fryslân samen gaan formuleren.

De afronding van de Integrale WaterSysteemRapportage (IWSR) vindt in 2019 plaats. Het project levert informatie over de voortgang van de verschillende beleidsdoelen en input voor het nieuwe waterbeheerprogramma van het waterschap in 2022.